Jak wspominasz drogę do domu swojego przyjaciela? Dlaczego twoje oczy mrugają, nawet jeśli o tym nie myślisz? Skąd się biorą sny? Twój mózg jest odpowiedzialny za i wiele innych rzeczy.
W rzeczywistości twój mózg jest szefem twojego ciała. Prowadzi program i kontroluje wszystko, co robisz, nawet gdy śpisz. Nieźle jak na coś, co wygląda jak duża, szara pomarszczona gąbka.
Twój mózg ma wiele różnych części, które współpracują ze sobą. Porozmawiamy o tych pięciu częściach, które są kluczowymi graczami w zespole mózgowym:
cerebrum
móżdżek
pień mózgu
przysadka mózgowa
podwzgórze
Największa część: Cerebrum
Największą częścią mózgu jest cerebrum. Kontroluje twoje dobrowolne mięśnie – te, które poruszają się, kiedy tego chcesz. Potrzebujesz więc mózgu do tańca lub kopania piłki nożnej.
Potrzebujesz mózgu, aby rozwiązywać zadania matematyczne, wymyślać grę wideo i narysować obrazek. Twoja pamięć żyje w mózgu – zarówno pamięć krótkotrwała (to, co zjadłeś wczoraj na obiad), jak i pamięć długotrwała (nazwa kolejki górskiej, którą jeździłeś dwa lata temu). Mózg również pomaga ci rozumować, na przykład gdy stwierdzisz, że lepiej odrób pracę domową teraz, ponieważ twoja mama zabiera cię później do kina.
Mózg ma dwie połówki, po jednej po obu stronach głowy. Naukowcy uważają, że prawa połowa pomaga myśleć o abstrakcyjnych rzeczach, takich jak muzyka, kolory i kształty. Mówi się, że lewa połowa jest bardziej analityczna, pomagając w matematyce, logice i mowie. Naukowcy wiedzą na pewno, że prawa połowa mózgu kontroluje lewą stronę ciała, a lewa część prawą.
Następny jest móżdżek. Móżdżek znajduje się z tyłu mózgu, poniżej mózgu. Jest dużo mniejszy niż mózg. Ale to bardzo ważna część mózgu. Kontroluje równowagę, ruch i koordynację (sposób pracy mięśni).
Dzięki móżdżkowi możesz stać prosto, utrzymywać równowagę i poruszać się. Pomyśl o surferze jeżdżącym po falach na swojej desce. Czego najbardziej potrzebuje, aby zachować równowagę? Najlepsza deska surfingowa? Najfajniejsza pianka? Nie – potrzebuje móżdżku!
Pień mózgu pozwala oddychać – i nie tylko
Kolejną małą, ale potężną częścią mózgu jest pień mózgu. Pień mózgu znajduje się pod mózgiem i przed móżdżkiem. Łączy resztę mózgu z rdzeniem kręgowym, który biegnie wzdłuż szyi i pleców. Pień mózgu odpowiada za wszystkie funkcje potrzebne organizmowi do życia, takie jak oddychanie powietrzem, trawienie pokarmu i krążenie krwi.
Część zadania pnia mózgu polega na kontrolowaniu mimowolnych mięśni – tych, które działają automatycznie. W sercu i żołądku znajdują się mimowolne mięśnie, a to pień mózgu nakazuje sercu pompowanie większej ilości krwi podczas jazdy na rowerze, a żołądkowi podpowiada, aby zaczął trawić lunch. Pień mózgu również sortuje miliony komunikatów, które mózg i reszta ciała wysyłają tam iz powrotem. Uff! Bycie sekretarką mózgu to wielka robota!
Przysadka mózgowa kontroluje wzrost
Przysadka mózgowa jest bardzo mała – tylko wielkości grochu! Jej zadaniem jest wytwarzanie i uwalnianie hormonów do organizmu. Jeśli twoje ubrania z zeszłego roku są za małe, to dlatego, że przysadka mózgowa wydzieliła specjalne hormony, które sprawiły, że rosłeś. Ten gruczoł również odgrywa dużą rolę w okresie dojrzewania. To czas, kiedy ciała chłopców i dziewcząt przechodzą poważne zmiany, gdy powoli stają się mężczyznami i kobietami, a wszystko to dzięki hormonom uwalnianym przez przysadkę mózgową.
Podwzgórze kontroluje temperaturę
Podwzgórze jest jak wewnętrzny termostat twojego mózgu (to małe pudełko na ścianie, które kontroluje ciepło w twoim domu). Podwzgórze wie, jaką temperaturę powinno mieć twoje ciało. Jeśli twoje ciało jest zbyt gorące, podwzgórze każe mu się pocić. Jeśli jest ci za zimno, podwzgórze wywołuje dreszcze. Zarówno dreszcze, jak i pocenie się są próbami przywrócenia temperatury ciała z powrotem do odpowiedniego poziomu.
